top of page

Maʻi Ahulau

Kilinoe Kimura
1 Kepakemapa 2020

Ua hana ʻia ka hōʻike COVID-19.


ʻAuhea ʻoukou e ka poʻe makamaka heluhelu o Ka Ulu Hoi! He wā weliweli nō kēia i ka laha ʻana aku o ka maʻi ahulau ʻo ke COVID-19 ma ka honua. Pā hewa nā ʻano poʻe like ʻole i kēia maʻi, akā ʻo ka poʻe i nānā ʻole i kona maʻemaʻe a komo ʻole i ka pale ihu a ʻo ke kanaka nāwaliwali o ke olakino nā mea i loʻohia nui i kēia maʻi. Ua ʻike ʻia nā ʻano kuanaʻike o ka lehulehu, a ʻokoʻa kekahi a he ʻokoʻa koʻu. Manaʻo kekahi poʻe he hewa ka lula e kauoha ana i ke komo pale ihu a me ke kū kaʻawale ʻana, a ʻo ka hopena o kēlā, he hoʻi hou i ka ʻōkuʻu hale no ʻelua pule hou aku me ka pani ʻia o nā ʻoihana like ʻole.


Eia ka ʻoiaʻiʻo. Nui hewahewa nā ola i hoʻopōʻino ʻia a ʻaʻole naʻe pau kēia maʻi i ka hoʻolaha ʻia aku. ʻO ka mea a kākou a pau e hopohopo ai ʻo ia ka hoʻopalekana pono ʻana i nā lālā o ka ʻohana. ʻO wai ana ka mea nāna e hele aku i ka hale kūʻai e kiʻi aku ai i ka mea ʻai? ʻEhia kanaka i loaʻa i ka maʻi ma nā wahi āu e hele pinepine ai? I kēia lā he 10,887 poʻe o ka pae ʻāina i loaʻa i ka maʻi COVID-19 a ke nui aʻe nei ka heluna i kēlā me kēia lā. ʻOiai ua hiki ke loaʻa i kēia maʻi me ka hōʻike ʻole ʻana i nā hōʻailona o ua maʻi nei, ua kupu mai ka manaʻo i loko o ʻoukou e hana i ka hōʻike COVID.


I ka pule i hala iho nei ua hoʻolaha ʻia aku nei kekahi mau wahi e hoʻolako ana i ka hōʻike me ka manuahi. No laila, komo i loko oʻu ka manaʻo e hana i ia hōʻike. Ma mua o ka hōʻike, ua koi ʻia mākou a pau e kākau inoa ma kekahi kahua punaewele a ma laila nō hoʻi kahi e loaʻa ai ka hopena o kā mākou hōʻike. Ma ia kahua i loaʻa ai kekahi pepa i ʻōlelo ʻia ai ka inoa, ka lā o ka hōʻike, a me kahi e hele ai, me he likiki ke ʻano. Paʻi ʻia ka pepa a lawe pū ʻia i kahi o ka hōʻike. A ʻo kā mākou mea i ʻike ai, e aho paha ka hōʻea koke ʻana i mea e lawa ai ka manawa e kū laina ai, ma kahi o ka hapalua hola ka lōʻihi. A e hoʻomaopopo, ʻeā, ʻaʻohe lumi hoʻopau pilikia o kēlā wahi no laila mai ʻoukou inu a i ʻole ʻai nui o puʻu mai auaneʻi kekahi pilikia a ʻaʻohe wahi e hoʻokuʻu aku ai.


A hōʻea ke kaʻa i ka hōʻike, kuhikuhi mai nā mākaʻi i kahi e kū ai kēlā me kēia kaʻa i mea e holo pono ai nā mea a pau. Ua holo mākou i ʻō a i aneʻi a puni kēlā paka ʻo Kāneʻohe, a laila ua kuhikuhi ʻia mākou e kekahi mākaʻi e holo i mua a ma laila mākou i komo aku ai i ka laina a ʻano kokoke mai mākou i ka hōʻike. A i ko mākou holomua ʻana ua hoʻokū ʻia ke kaʻa ma kahi o ka poʻe e hāʻawi ana i nā ʻeke i piha i nā mea no ka hana ʻana i ka hōʻike. Hāʻawi pū ʻia hoʻi ka ʻōkuhi e hoʻākāka ana i ka hana. Eia nō ka hana:


  1. E pelu hapa i ka pepa i paʻi ʻia ma mua a e hoʻokomo ma loko o ke ʻeke ʻea.


  1. E unuhi i ka lāʻau pulupulu i wahī ʻia. E akahele ʻoe i hoʻopā ʻole ʻia kekahi mea ʻē aʻe i ka wēlau o kēlā lāʻau pulupulu o hewa ka hopena o kāu hōʻike.


  1. E unuhi i ka ʻōmole ʻea liʻiliʻi a e wili a hemo ke poʻi o luna o kēlā ʻōmole. Ua wehewehe ke kanaka iā mākou i kēia ma mua o ko mākou hana ʻana: e ʻike ana mākou he ʻano maneʻo, he kunukunu, he kihe, a he kulu ka waimaka kekahi mau hopena maʻamau o kēia hana.


  1. E helu ana ke kanaka he 15 kekona, iā ia e helu ana e hoʻokomo ʻia ka lāʻau 4. pulupulu ma loko o kekahi puka ihu a hiki ʻole ke hoʻokomo hou aku, a e ʻōwili i kēlā lāʻau i loko o ka ihu. Ke pau, e hana i ka mea like ma kekahi puka ihu.


  1. A ke pau kēlā e hoʻokomo i ka wēlau o ka lāʻau pulupulu ma loko o ka ʻōmole ʻea liʻiliʻi a e uhaki a hoʻohemo i ka māhele i paʻa i kou lima. Hoʻowili hou ʻia ke poʻi a paʻa.


  1. E hoʻokomo hou i ka ʻōmole liʻiliʻi ma loko o ke ʻeke ʻea a e hoʻopaʻa hou. A i kēlā wā ua pau ka hōʻike. Lawe ʻia nā ʻeke ʻea e nā limahana, a hoʻokuʻu ʻia.


No laila ua ʻike ʻoe i ke ʻano o ua hōʻike nei. Akā pehea kona waiwai? Noʻu, he mea ia ʻike e palekana aku ai ka ʻohana a me nā hoa oʻu. Ua luku ʻia kekahi mau kānaka ma Hawaiʻi nei ma muli o ka lele ʻana mai o ke COVID i kēia ʻāina. Ua hoʻopilikia nui ʻia ka lehulehu i kēia maʻi ʻoiai ʻaʻohe mea e ola hou ai ke kino koe aku ka noho paʻa ʻana ma ka hale, he kaʻawale nā kānaka a pau. E hoʻomau kākou i ka paipai ʻana aku o kekahi i kekahi e hoʻokō i nā lula o ke aupuni i mea e maikaʻi aʻe ai kēia pōpilikia nui a ola hou ka nui o nā kānaka i maʻi a hoʻopalekana ʻia ko kākou poʻe i aloha nui ʻia.


© Kilinoe Kimura 2020



na Kilinoe Kimura

bottom of page