Ka Ulu Hoi

ʻO nā manaʻo, nā hana, a me nā kūlana o nā lāhui a pau, he hoʻokahi wale nō mea nāna e hōʻike mai i ke kūpono, ʻo ia nō ke au o ka manawa.

Inā e ʻōlelo ʻia mai aia he lāʻau ʻō Kolona e kūpale ana i ke ola kino, i emi iho ka ʻino o ka maʻi, a he kōkua kēia lāʻau i ka hoʻōki ʻana i ka lele ʻana o kēia maʻi, a laila, ʻaʻole loa he mea ʻē aʻe nāna e hōʻike mai i ka ʻoiaʻiʻo o ia mea, koe hoʻi ʻo ke au wale nō o ka manawa.

I kēia wā, ua hiki mai kākou i ke au o ʻeiwa mahina o kēia nohona kuikawā, eia naʻe, ʻo ka ʻoi loa aku kēia o ka wā pilikia me ka nele. Nele i ka hana ʻole, nele i ke kālā ʻole, nele i ke kumuwaiwai ʻole. Ua hōʻemi ʻia ka nui o nā moku e lawelawe mai ana i nā kumuwaiwai mai Kahiki mai a ua kūʻai lilo ʻia ka nui o nā kumuwaiwai. Pehea lā?!

A ua ʻike ʻia, ua holomua kākou mai kēlā wā o ka nele. E ka mea heluhelu ē, hoʻomanaʻo paha ʻoe i ka nele o nā hale kūʻai i ka pepa hāleu ʻole a me nā kāwele hoʻomake koʻohune (antibacterial) ʻole kekahi! Eia naʻe, he wā loaʻa kēia, ʻoiai ua hoʻolako ʻia kākou i ka lāʻau. Ua ʻike mākou i ka wā nui o ka hopohopo a ua hemahema loa ka nohona. No laila, e kōkua ana paha ka loaʻa ʻana o kēia kui o ka lāʻau ʻō Kolona no ka holomua o kākou ā hoʻi mai ke ʻano nohona maʻamau. E kūpale ʻia ana ke ola kino a inā nō ʻoe e hele a maʻi i ke Kolona e emi iki ana ka ʻino o kou kino inā i kui ʻia ʻoe i ka lāʻau. He kōkua kēia lāʻau i ka hoʻoikaika ʻana i ko ke kino pale ʻana i kēia maʻi... a me ka poʻe e pili me ʻoe kekahi. E mau ana nō ka pono o ko kākou komo ʻana i ka pale ihu, eia naʻe, e pale ʻia ana kou ola kino a inā hana like ka poʻe i kēia hana akamai, e emi ana ka nui o ka poʻe maʻi.

ʻĀnō, ke hōʻike nei mākou i kā mākou mea i lohe mua ai, ʻo ia kēia: ʻOiai ʻo ka poʻe na lākou ke kuleana nui, ka mea nāna e hana ma nā haukapila a me ka poʻe mālama i ka luhi, ʻo lākou nā mea mua i kui ʻia i kēia lāʻau ʻō Kolona, a kapa ʻia kēia ka pae “1a.” Pēlā i hoʻokaʻina ʻia ai ka nui a me ke koʻikoʻi o ka loaʻa ʻana o kēia lāʻau i kēlā me kēia kanaka a ua loaʻa ka lāʻau i ka nui o ia mau kānaka ma Hawaiʻi nei. A ma hope o kēlā pae 1a kekahi hapa nui o ka poʻe hana essential, hoʻokoʻikoʻi ʻia nā kūpuna i piha nā makahiki he 75 a oʻo aku. A ʻo ka poʻe na lākou nā hana essential hou aku ka pae ʻelua, kapa ʻia lākou ka pae “1b”, ʻo ia nō nā kānaka na lākou nā hana e holo pono ai ka nohona e like me nā kānaka kīnai ahi, nā mākaʻi, nā mahiʻai, nā kānaka e hana ana ma nā halekūʻai, ka poʻe kalaiwa kaʻa ʻōhua, nā kānaka e hana ana ma nā kula, a pēlā wale aku.

Eia hou aku, ma Hawaiʻi pae ʻāina, ua hōʻea kākou i ka pae 1b (ʻelua) o ka poʻe e kui ʻia i ka lāʻau ʻō. A ke hoʻokō ʻia ke kui ʻia ʻana o nā kānaka a pau ma ka pae 1b e holomua ana ka hoʻolaha ʻana i ka lāʻau i ka poʻe ma ka pae 1c, ʻo ia nō nā kānaka piha nā makahiki 65 a i ka makahiki 74, ka poʻe piha he 16 makahiki a i ka 64 me nā pilikia e hoʻonāwaliwali ai i ke ola kino, a me ka poʻe na lākou nā hana essential i kui ʻole ʻia ma ka pae 1b. Ke hoʻolaha ʻia ka lāʻau i kēia poʻe, e hoʻolaha ʻia ana ka lāʻau ʻō i nā kānaka i oʻo aku i nā makahiki he 16 i kui ʻole ʻia ma ka pae 1a, 1b, a i ʻole ka pae 1c.

Ua ʻike paha kekahi o ʻoukou, he ʻano lāʻau kēia e hoʻonāwaliwali ai i ke kino. Mai hopohopo, ʻoiai wahi a nā alakaʻi o ka Center for Disease Control and Prevention (ka CDC hoʻi), he mea maʻamau nō kēia ma muli o ka lāʻau ʻō. ʻO nā kanaka i kui ʻē ʻia, ua hōʻike lākou i nā ouli o ka maʻi e laʻa ka piwa, ka nāwaliwali o ke kino, me ke anu. Pēia pū ka ʻeha a me ka pehu o ka lima i kui ʻia. E pilikia ana paha kekahi mau kānaka, a no ia pilikia, ʻōlelo mai nā alakaʻi o ka CDC e hoʻoneʻe i ka lima a e hana i nā mea like ʻole me ka maʻamau i mea e hohola pono ai ka lāʻau ma loko o ke kino. A ʻōlelo pū ʻia, he kōkua nui ka inu ʻana i ka wai a me ke komo ʻana i ka lole ʻaluʻalu.

E ʻike ana nō kākou, ke hoʻolaha ʻia ka lāʻau ʻō i ka hapanui o ka poʻe, e kōkua ana kēia lāʻau i ko kākou nohona kanaka. Eia hou aku, ʻaʻole nō mākou i ʻike leʻa i ka hopena o kēia lāʻau ʻō a me ka pono me ka ʻole, ʻo ke au o ka manawa wale nō ka hōʻike ʻoiaʻiʻo. A, inā nō hoʻoholomua ka lāʻau ʻō i ko kākou nohona, ʻo ke au o ka manawa ke hōʻike. E hana nō i ka mea kūpono nou a me ka ʻohana. No laila, e hoʻomanawanui kākou. Hiki auaneʻi ka wā e loaʻa ai i ka nui o kākou kēlā lāʻau.

© Kilinoe Kimura 2021