top of page

E Nihi ka Hele

Kamalei Marrotte
1 Kepakemapa 2020

Aloha mai nō e ka poʻe heluhelu e noho palekana ana i ka malu o ko ʻoukou mau hale ponoʻī. He wā kūpouli kēia a ka launa ʻole. Ke noho paʻa nei kākou a pau – ʻo ia nō ka manaʻolana – ma ko kākou mau hale me ka ʻike ʻole ʻana aku i ko kākou mau hoapili, hoahānau, mākua, a me ko kākou mau kūpuna hoʻi. ʻIke ʻia ka paʻakikī o kēia wahi koi a ke Kiaʻāina Lukānela. Pehea lā kākou e mālama ai i ka ʻohana me ka ʻike ʻole ʻana iā lākou he alo a he alo? Noʻu iho, he ukana kaumaha loa ia e kau ana ma ka houpo. I kēia wā e laha ai ka maʻi Korona, ʻaʻole i hiki iaʻu ke ʻike maka i koʻu mau kūpuna kuakahi. No nā mahina ma mua aku, ua pilikia ko kuʻu kupunakāne kuakahi ola ʻana a ua pilikia hoʻi ko kuʻu kupunahine kuakahi hoʻomanaʻo ʻana. Kipa mau ʻia lāua e nā kahu maʻi i kēia wā kā ʻaʻole hiki iaʻu ke ʻike maka i kuʻu mau kūpuna kuakahi aloha nui ʻia. Welo ke aloha i ka ʻōnohi. Ua ʻeha nō ka naʻau akā naʻe, maopopo nō hoʻi iaʻu ka waiwai a me ke koʻikoʻi o ka noho kaʻawale ʻana o kākou a me nā kūpuna.


ʻAʻole like kēia wahi maʻi me nā maʻi ʻē aʻe. E loaʻa paha kekahi i kēia maʻi ahulau me ka ʻole o ka ʻōuli a hāʻawi ʻia akula iā haʻi me ka maopopo ʻole. Kupanaha! No ia mea, ʻoi aku ka pōʻino o ua maʻi nei. ʻAʻole naʻe kēia ʻo ka maʻi lele mua i ʻike aku ai ka poʻe Hawaiʻi. Ua kipa hewa ʻia ʻo Hawaiʻi nei e nā maʻi like ʻole, ʻo ia hoʻi ka maʻi kaokao, ka maʻi pala hao, ka maʻi ʻōkuʻu, ka maʻi kunu kalea, ka maʻi palū, ka maʻi ʻulāliʻi, ka maʻi puʻupuʻu liʻiliʻi, a ʻo ka maʻi lepera. Ua nui ka make i ua mau maʻi nei i ka wā ma mua. ʻO ka hopena hoʻi ka nalowale ʻana o nā kumu ʻike a nā kūpuna a no ia mea, he nui ʻino nō ka pīhoihoi a hopohopo hoʻi no nā kūpuna o kākou. No ka pono o nā kūpuna, nā mākua, a me ka lāhui hoʻi kākou e oki ai i ka hui leʻaleʻa ʻana, ka haiamā ʻana, ka ʻākoakoa wale ʻana hoʻi. ʻAʻole he hoʻokahi kumu e hui pū ai e ʻoi aʻe ana ka waiwai ma mua o ke ola mau ʻana o nā kūpuna o kākou. No ka nui o ko lākou mau makahiki, maʻalahi ka loaʻa ʻana o nā kūpuna i ka maʻi ahulau a no ia mea ʻo kēia nō ka wā e nihi ai ka hele o hiki hou mai auaneʻi ka ʻawaʻawa o ka wā ma mua.


E inu i ka wai ʻawaʻawa a e kūlike hoʻi kākou i ka noho kaʻawale ʻana i mea e hoʻopio aku ai i kēia wahi maʻi a mau loa aku! Ma hope ana nō kākou e pāʻina ai.


ke aloha nui, Kaaipohaku


© Ka Ulu Hoi 2020



na Kamalei Marrotte


bottom of page