top of page

ʻUmia ka Hanu

Ululani Siangco
1 Kepakemapa 2020

ʻAuhea ʻoukou e nā pua hoʻoheona o Hawaiʻi nei. Ke kāhea nei wau iā ʻoukou, e nā mea pāheona, e ʻaʻa iho e ʻalo a e hoʻomanawanui i nā pilikia like ʻole e kupu mai, a e hoʻomau. Like ke kanaka me ke kiʻi pena, a ʻo ke ola ka mea pena. E pena ʻia ana nō me nā waihoʻoluʻu like ʻole. ʻO kekahi o nā waihoʻoluʻu, he manakā paha. A ʻo kekahi o nā waihoʻoluʻu, he keu nō hoʻi a ka ʻaʻai. Eia naʻe, i loa nō a pau i ke pena ʻia, he kiʻi kamahaʻo ka mea i loaʻa. Ma ke kiʻi o lalo nei, he wā pilikia ia no ka wahine, a ʻaʻole ʻo ia i makemake e hoʻoponopono i nā pilikia i hiki mai. Ua hāʻawi pio paha ʻo ia. Mai hana e like me ia! He leo paipai kēia, e ʻae mai i nā mea a pau e nou ʻia ana iā kākou, no ka mea, he mau mea kēia e alakaʻi ai iā kākou e lilo i mau kānaka ʻoi kelakela.


He laʻana kēia aʻu i ʻike maka ai no ka hāʻawi pio ʻole. I koʻu wā e noho haumāna ana ma ke kulanui kaiāulu ʻo Honolulu, ma ke kau kupulau o ka makahiki 2019, ua komo au ma kekahi papa pāheona. ʻO kekahi pāhana nui a ke kumu i hāʻawi ai iā mākou haumāna, e kahakiʻi iā mākou iho. Ua hiki iaʻu ke ʻike ma ke kihi o koʻu maka e piʻi mai ana ka uluhua ma loko o kekahi haumāna ʻē aʻe. Ma kēia papa, kaʻapuni ke kumu a puni ka lumi papa a nānā ʻo ia i ka holomua a mākou haumāna ma ka hana. I ka hiki ʻana o ke kumu i kēia haumāna uluhua, ua wehewehe ka haumāna i kona pilikia i ke kumu. ʻAʻole i kōkua nui nā ʻōlelo aʻo a ke kumu, ʻoiai ua laulā paha ʻaʻole i mōakāka loa kāna i ʻōlelo ai. Ma hope o ka haʻalele ʻana o ke kumu, ua noho kēia haumāna me ka nalu wale ʻana iho no kana kiʻi, a me ka noʻonoʻo ʻana paha i mau ala e hoʻoikaika ai i ia mea. Ua nui kona ʻiʻini e hoʻāʻo hou. Ma ka lā palena pau o kēia pāhana, ua hōʻikeʻike mākou i kā mākou mau kiʻi i ka papa holoʻokoʻa, a ʻo kēia haumāna hāʻawi pio ʻole, ua mahalo mākou i kona noke mau i ka haʻawina, a ua nani loa ka hopena o kāna haʻawina.​


Ma kēia moʻolelo o ka haumāna uluhua, ua hiki iā ia ke ʻike i kona uluhua ponoʻī, no laila ua pono iā ia ke noho wale a hoʻomālie iā ia iho i hiki iā ia ke noʻonoʻo pono i nā mea e hoʻoikaika ai i kāna kiʻi. ʻIke ʻia kēia ʻano hana i nā manawa a pau ma ka pāheona. I kekahi manawa, pono ka mea pāheona e waiho i kāna pāhana ma ka ʻaoʻao, a hoʻi hou i ua pāhana ala me ka mākaukau e hoʻomau. I mea kēia hana e hoʻomaha ai i nā maka ma muli o ka nui o ke kia o ka noʻonoʻo ma hoʻokahi pāhana no ka manawa lōʻihi. ʻO kekahi mea ʻē aʻe, inā hoʻi hou ka mea pāheona i kāna pāhana a mau nō kona ʻike ʻole i ala e holomua ai, e aho paha e hoʻololi ʻo ia i kona kuanaʻike. Hiki iā kākou ke hoʻopili i kēia mau manaʻo me nā pilikia e kupu mai ma ko kākou ola ponoʻī kekahi. E waiho kākou i wā kaʻawale i hiki iā kākou ke noʻonoʻo pono i nā ala kūpono e holomua ai kākou a hemo nā pilikia. E ʻae mai i ka uluhua, e ʻae mai i ka huhū, akā mai ʻae mai i ka hāʻawi pio. Hoʻomanaʻo ʻoukou i ka wahine ma ke kiʻi ma kinohi o kēia moʻolelo? Ka mea nāna i hāʻawi pio? Eia hou mai ʻo ia i lalo nei. Ua noʻonoʻo ʻo ia e ʻumia ka hanu, a e hoʻomau. A ʻo ka hopena, ua pena ʻo ia i kiʻi nani loa. No laila, inā kupu mai kekahi pilikia ma ka wā kūpono ʻole, e hoʻomanaʻo i kēia ʻōlelo noʻeau a nā kūpuna: ʻUmia ka hanu (‘Ōlelo Noʻeau #2875). I ka wā a kākou e pā ʻia ai i nā pilikia e kupu mai ana, ʻaʻole kēlā he hōʻailona e hāʻawi pio ai. E ʻumia ka hanu, a e hoʻomau. He ʻoiaʻiʻo nō ʻaʻole paha e maʻalahi ana, akā me ka ʻiʻini e noke mau i ka hana, e kupaianaha ana ke kiʻi ma ka hopena. Me ke aloha nō!


© Ululani Siangco​ 2020

bottom of page