Papa Iwakālua Iwakālua: Ka Puka Kula ʻana ma ka Pūnaewele
Kalaninuiahi Wilson
1 ʻOkakopa 2020
ʻAuhea ʻoukou e nā pua o ka pae ʻāina o Hawaiʻi, mai nā lehua ʻaʻala aʻo Lononuiākea a i nā pūpū hinuhinu aʻo Niʻihau. I kēlā me kēia makahiki, hui nā kānaka a puni ka honua e nānā maka ai i ka hanana kupaianaha i hana ʻia no nā makahiki he nui, ʻo ia hoʻi ka puka kula. He mea kūikawā nō hoʻi ka puka kula no nā ʻano mea like ʻole e hana ʻia ma mua o ka ʻaha puka: ʻo nā papahana ʻoe o ka papa alakaʻi, ʻo nā huakaʻi ʻoe, ʻo ka pule puka kula ʻoe, a pēlā wale aku. Akā, i kēia makahiki ua pūʻiwa nā haumāna o ka papa iwakālua iwakālua i ka lohe ʻana i ka loaʻa ʻole o ia mau mea a pau pēia pū me ka puka kula. He au kūikawā kēia no nā kama o Hawaiʻi. I kēia makahiki ua hiki ʻole i nā haumāna papa alakaʻi a puni ka honua ke kiʻi lima aku i kā lākou palapala puka kula. Me kēlā manaʻo au e hāpai nei i kēia moʻolelo nūpepa nei no nā mea i hana ʻia e ke kula ʻo Kamehameha ma Keaʻau no nā haumāna o ka papa iwakālua iwakālua i mea e pani hakahaka ai no nā hanana maʻamau o ka puka kula.
I mea hoʻākāka iā ʻoe e ka mea heluhelu, ke kākau nei au no koʻu ʻike i ka puka kula o kēia makahiki no ka mea he haumāna au ma ka papa iwakālua iwakālua ma ke kula ʻo Kamehameha Keaʻau. Ua lohe wale ʻia nā nēnē no ka puka kula ʻole ʻana, ma ke ʻano maoli, i ka mahina ʻo Malaki i kēia makahiki. I kēlā manawa ua mau nō ka ʻākoakoa ʻana o nā haumāna a me ke aloha ʻana kekahi i kekahi me ka pūliki, ka honi, a pēlā wale aku. I ka lā hope loa o ke kula maoli ua hoʻākoakoa mai nā kumu i kaʻu papa e haʻi iā mākou no ke kāpae ʻana i nā ʻano hanana puka kula like ʻole: ʻo ka ʻaha hulahula ʻoe, ʻo ka huakaʻi ʻoe i Maunaʻala , ʻo ka Baccalaureate ʻoe, ʻo ka pule puka kula ʻoe, a pēlā wale aku. Akā ua hoʻomaopopo nā kumu iā mākou e hoʻāʻo ana lākou e pani hakahaka i ia mau mea me nā hanana e hiki ke hana ʻia ma ka pūnaewele. Eia nā pani:
Prom: Ma ke kula ʻo Kamehameha hoʻihoʻi ʻia ke kālā i hāʻawi mua ʻia no nā kikiki, a laila ua hāʻawi ʻia nā makana i kūʻai ʻia me ia kālā, e laʻa nā kīʻaha aniani a me nā apo lima. Ua hiki i nā haumāna ke hana i ka Prom ma ko lākou mau hale iho nō a paʻi i kiʻi e kaʻanalike ai ma ka papa pūnaewele. Mahalo i nā haumāna o ka papa haumāna aupuni no ka hoʻomākaukau ʻana i ia mau mea no kēia ʻaha hulahula.
Pule puka kula: I ia pule, ua kono ʻia kekahi mau mea kaulana e komo i kā mākou papa zoom. ʻO Roman kekahi, no ka hui hīmeni ʻo Kolohe Kai. Ua haʻiʻōlelo ʻo iala no ka paʻakikī o ka puka kula ʻana a ua hīmeni iā mākou a pau. Mahalo i nā kumu a me ka poʻokumu no ka hoʻākoakoa ʻana mai i nā ʻano kānaka like ʻole e walaʻau me mākou ma kēia wā paʻakikī.
Baccalaureate: Ua hoʻouna mai ke kula i ka ʻohana o kēlā me kēia haumāna puka kula i ka ʻaina ahiahi no ka pō o ka Baccalaureate. Ua nānā mākou i ka polokalamu Baccalaureate ma ka pūnaewele a ʻai pū i ka meaʻai i loaʻa no ia hanana. Mahalo i ko mākou kahu no kona mālama ʻana i ka Baccalaureate ma ka pūnaewele a no ka mālama ʻana i meaʻai na mākou.
Maikaʻi ia mau pani hakahaka, akā ʻo ka nīnau i ʻupu aʻe i ka noʻonoʻo o nā haumāna a pau ʻo ia kēia, “Pehea ka puka kula?”
No nā haumāna o ke kula ʻo Kamehameha ma Keaʻau nei, ua nui aʻe nā nīnau i kupu mai i nā mahina he ʻekolu i noho ai kākou ma ka hale. Pehea mākou e hoʻihoʻi ai i nā pono hana o ke kula? Pehea e kiʻi ai i ka palapala puka kula? Hiki i ka ʻohana ke hele pū me mākou? E loaʻa ana he ʻaha maoli? Ua pūʻiwa mākou a pau i ka lohe ʻana i ka mahina ʻo Mei e puka kula ana mākou ma ke ʻano o ka paikau ma ke kaʻa. I nā pule ma mua pono o ka puka kula ua haʻi nā kumu iā mākou e kaʻapuni ana mākou i ke kula ma ke kaʻa e hoʻihoʻi ai i nā pono o ke kula a me ke kiʻi ʻana i nā ʻano mea like ʻole o ka puka kula, e laʻa hoʻi ka palapala puka kula, mai ke poʻokumu.
I koʻu hōʻea ʻana i ke kula ma koʻu kaʻa me koʻu makuahine ma ka noho ma hope oʻu a me kaʻu ipo e kalaiwa ana, ua ʻike ʻia nā hōʻailona me nā QR code like ʻole ma mua o kēlā me kēia hale peʻa ma ʻō a ma ʻaneʻi i ke kula. ʻO ka hale peʻa mua kahi e hoʻihoʻi ʻia ai nā pono hana o ke kula: ʻo nā puke ʻoe, ʻo ke kamepiula ʻoe, ʻo nā lole hāʻuki ʻoe, a pēlā wale aku. A laila ua kaʻapuni hou mākou i nā hale peʻa ʻē aʻe me ka lolelole pū ʻana i ke QR code ma nā hōʻailona. A ma o ia QR code i hoʻokani ʻia ai ke mele o ka ʻaha puka kula, a me kēlā ua hoʻomaka au e uwē. Ua makana ʻia au i nā ʻano mea like ʻole e koʻu kahu, kaʻu kumu papa iwakālua iwakālua, kaʻu mau kumu hāʻuki, a laila ma ka hopena ua kiʻi au i kaʻu palapala puka kula mai kaʻu poʻokumu mai. Ma hope o kēlā ua hui mākou haumāna ma waho o ke kula e pūliki a aloha aku i nā hoa papa no ka puka kula ʻana, a laila ua kaʻapuni hou mākou ma ke ʻano he haumāna puka kula. Ua hoʻolele ʻia ka polokalamu ma ke kīwī i nānā ai nā haumāna i ko mākou puka kula ʻana a me ka hele wāwae ʻana e kiʻi i ka palapala puka kula. Hoʻomaopopo au i ka manawa i kāhea ʻia ai koʻu inoa e ke poʻokumu ua hoʻomaka māua ʻo koʻu mau mākua e uwē no ka hauʻoli i koʻu puka kula ʻana.
ʻO kaʻu papa, ʻo ia ka papa iwakālua iwakālua, he ʻaʻaliʻi nō i kū i ka makani nui. A, ma hope o ke kō ʻana o nā mea a pau i haku hou ʻia, mai nā pani hakahaka ʻana o nā hanana a i ka puka kula ʻana ma ka pūnaewele, ʻaʻole au e makemake ana e kuapo i kekahi mea. Mai kēia hanana ua aʻo au i nā mea waiwai o ke ola: ʻo ke aloha ʻoe, ʻo ka hoʻomanawanui ʻoe, ʻo ka mālama ʻoe, ʻo ke kūpaʻa ʻoe, a pēlā wale aku. Me kēia mau mea waiwai e ulu ana nō mākou a hoʻopaʻa i nā haʻawina hou o ke kula nui. A makemake au e mahalo aku i koʻu ʻohana no ko lākou aloha ʻana iaʻu a no ka mālama ʻana i pāʻina liʻiliʻi no ka puka kula ʻana. E ʻole ke aloha o kuʻu ʻohana, holomua ai au a ola.
A me kēlā manaʻo, he hea kēia i nā haumāna i puka kula i kēia makahiki kūikawā. He aha kāu mau hana ai i ia mau lā? A pehea ʻoe i ulu ai mai ia mau hanana ʻokoʻa o ka puka kula? Ke hana nei au i nā lā a pau a ke komo nei au i ke kula i Mānoa ma kaʻu kamepiula nei. No koʻu ulu ʻana, ua ʻike au i ka loli ʻana o ke ʻano huhū a pilikia o koʻu noʻonoʻo ma Malaki, a loaʻa ka hoʻomanawanui a aloha wale ma Mei, a mahalo au i kēia loli a me nā kaʻina hana i hiki ai au i kēia hopena. E hoʻomaopopo kākou i nā ʻāʻumeʻume o kēia au nele a no ka hiki ʻana iā kākou ke hoʻoikaika ma muli o ia hanana. He mahalo nō hoʻi kēia i kaʻu papa, ka papa ʻo Hīhīmanu a Kāne, no ko ʻoukou holomua ʻana ma nā wā paʻakikī a no ke aloha ʻana o kekahi i kekahi i mea e ulu ai ke aloha o ka poʻe Hawaiʻi. “Lele mua ka hīhīmanu me he manu lā”. E lele wale kākou a hoʻokō i nā ʻano mea like ʻole o ke ola, ke hāʻule kākou, e lanakila kākou, akā e lele wale kākou i luna e ulu hou aʻe ai nā pua o ka pae ʻāina o Hawaiʻi nei.
© Kalaninuiahi Wilson 2020
na Kalaninuiahi Wilson