Ka Ulu Hoi

E KA ULU HOI:— O ka hua o ka hana, ka liuliu, a me ke kulana o kakou na haumana, he hookahi wale no mea nana e hoike mai i ke kupono, ka makaukau, ka maiau ame ka maemae o ka hana, oia ke Au o ka Manawa.

Ina ua mali e ia ke aho, o ke Au o ka Manawa ka mea nana e lawe mai a waiho iho imua o ko kakou onohi maka, i ka hua o ka hana. Ina e oleloia mai e hoea mai ana ka pomaikai, ka pono, a i ole ia he ino, na ke Au o ka Manawa ka hoike i ka hopena.

A mamuli o na kahoaka lani o ke Au o ka Manawa e nee nei, me he mea la, e hoikeia ana na hua o ka hana. Iloko no o ka nui o kau mau hana maikai, pela ka nui o ke anu koekoe o ka po, ka inea kupilikii o ke ola, ke kupikipiki-o e ake ana e poi iluna, a e hoolilo ia oe he mea ole.

Ano, ke hooliuliu nei kakou na haumana e hemo kula. Eia kuu leo uwalo, o ke kakoo, a o ke aoao:

Ia oukou e na “ui o Kohala”, e hele no me ka lako. E hele no me ke o. E hele me kekahi kapa e moe ai. I Kahiki no ka ua a i kahi e no ka malia, ako e ka hale. I ka pakapaka o ka ua, e hana i ka uluna me ka makau. E mali e ia ke aho, a lau a lau, a laila loaa ka ia kapapa o ka moana. E kau ka pea a holo ka waa, ku a maloeloe, lalau na lima i ka hoe nui me ka hoe iki. Ua kau, ua holo, a ua pae aku.

I keia wa, ua hiki mai makou i ke Au o eha a oi makahiki, a o ka wa keia o ka ono loa, e ikeia ke kuhikuhinia o na ia no ka moana, a e ikeia ka loa o ke aho e ku ana i ke koa. Ina ua hooliuliu kuponoia na lako, aohe mea e hopohopo ai. Na ke Au o ka Manawa ka hoike.

E mohala no na lehua o Naniuapo i ke keekeehiia e ka ua Waahila, a e hoike ia kona nani i ka liliko aela i ka ehu kakahiaka. He nani ia, ua kena hoi makou na “lehua” i ka “wai pee palai o Waiakeakua,” ka wai hue lani no hoi, a ua kaeo i ka ai i ulu a hua i ka puuhonua hooheno uhai kupuna, no laila, e ahu akula ka imu, a e lawalu akula ka ia. O ka hua, ua makaukau e aiia. He pu paakai wale no kai koe.

O keia hua o ka hana, ua ulu i ka ua Tuahine, ka ua hoomaemae o ka aina, he kahiko nani ia na ke kula o Puahia, e waiho maiau ana i ka lai. O ke ano nae o ua ulu ana, ua hemahema paha, ua hapakue paha, ua kapakahi paha, ua none paha, ua pakuwa no paha, a ua maukauka no paha.

Eia no nae, e “ohi ka manu o ke ao” i ka hua o kāna mau hana. O ka hua maila no ia, he hua maemae, he hua maiau, he hua maikai, he hua mikomiko, a he hua ono no hoi i hua aela i kilohana, i luna o ka welelau o na ohuku lae nani o Akaka. O wai la keia poe hua? He hua kukui aa mau pio ole ia o ka naauao e hoomalamalama ana i ka po loloa. He hua ia e mana ai a e pu-a aku ai i na waha o na hanauna e hiki mai ana. He hua ia e auamo aela i ka hokua, e wehi ai na poohiwi.

Eia ke Au o ka Manawa ke hookokoke mai nei, a ike pono ia nei ka pae opua, ua malamalama a ke au ae nei na ao hakumakuma mai luna aku o na maka o makou. Ua keehiia no hoi ke alahula i waele mua ia e kupuna ma.

O ka hoomaikai wale no ka-u ia oe, ua auamoia ke kuleana, ua huliia na lima i lalo. O na mea i koe, o ke Au o ka Manawa ka hoike.

O wau iho no me ke aloha pumehana,

Nowelo i ka iwi hilo,

KAHIKINAOKALA D

© Kahikinaokalā Domingo 2021